ماهیچه‌های عضلانی و فیگورهای خیره کننده، تصویر یک شرکت‌کننده مستر المپیا را تشکیل می‌دهند! بیش از ۵۵ سال است که نام و تصویر مستر المپیا در صنعت تناسب اندام نمادی از برتری و موفقیت محسوب می‌شود. مسابقات تناسب اندام و پرفورمنس جو ویدر سال‌هاست که در لاس وگاس امریکا برگزار می‌شود و به عنوان معتبرترین رقابت بدنسازی و تناسب اندام نه تنها در صنعت تناسب اندام بلکه در سراسر جهان شناخته می‌شود.
مستر المپیا اولین بار در سال ۱۹۶۵ در بروکلین، نیویورک برگزار شد و اکنون به یک مسابقه‌ی جهانی تبدیل شده که هرچند بنا بود توسط شهرهای سراسر جهان میزبانی شود، از سال ۱۹۹۹ میزبان ثابت آن شهر لاس وگاس بوده است. ورزشکاران بسیاری از کشورها در این مسابقات شرکت می‌کنند. آرنولد شوارتزنگر که بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۰ هفت بار برنده این مسابقات شد، شناخته‌شده‌ترین قهرمان مسابقات مستر المپیا است. البته سایر بدنسازان از آن زمان رکورد او را پشت سر گذاشته‌اند.
تاریخچه‌ی مسابقات پرورش اندام
برادران جو و بن ویدر در سال ۱۹۴۶ زمانی که ورزش بدنسازی پس از جنگ در حال رونق بود، فدراسیون بین‌المللی بدنسازان (IFBB) را در مونترال امریکا تأسیس کردند. بااینحال، بدنسازی و مسابقات داوری فیزیکی بدن مردان چیز جدیدی نبود. ورزشکاران در یونان و چین باستان بدنسازی را به صورت رقابت برای بلند کردن سنگ‌های سنگین‌وزن برگزار می‌کردند. در قرن نوزدهم، تعدادی بدنساز در یک سلسله مسابقات ورزشی در اروپا و آمریکا به گشت و گذار پرداختند و در بین تماشاگران محبوب شدند.
اولین مسابقه بدنسازی مردان در ایالات متحده در سال ۱۹۰۳ توسط برنار مک فادن، مربی تربیت بدنی در شهر نیویورک برگزار شد. برنده آن، آلبرت ترلوار، فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد بود که بی‌نقص‌ترین مرد جهان نام گرفت.
بدنسازی خیلی زود محبوبیت بیشتری پیدا کرد، به طوری که گاهی اوقات از دهه ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ عصر طلایی بدنسازی نامیده می‌شود. پس از موفقیت مستر آمریکا، مستر المپیا به وجود آمد زیرا قانونی وجود داشت که برندگان سابق مستر آمریکا را از شرکت مجدد در این مسابقات منع می‌کرد ولی پس از پیروزی‌های متوالی گریمک در دهه ۱۹۴۰ تصمیم به ایجاد مسابقات جدیدی گرفته شد که در آن، این قانون برداشته شود.
مستر المپیا اولین بار در ۱۸ سپتامبر ۱۹۶۵ در آکادمی موسیقی بروکلین شروع به کار کرد. همچنین در آن عصر جوایزی برای مسابقات مستر جهان، مستر آمریکا و میس آمریکانا از IFBB وجود داشت که آخرین آن‌ها یک مسابقه زیبایی برای زنان و مسابقات سنجش عضله و زیبایی بود که بدنسازان دهه قبل فقط می‌توانستند رویای آن را ببینند. به برنده افتتاحیه به جای جایزه نقدی، یک تاج طلایی که از مخمل قرمز با تزئینات پلنگی پوشانده شده بود، اهدا می‌شد. اولین برنده، لری اسکات قهرمان کالیفرنیایی پرورش اندام بود.
به زودی مستر المپیا از نظر محبوبیت از مسابقه مستر آمریکا پیشی گرفت. در نهایت در سال ۱۹۹۹ رقابت مستر آمریکا کنار گذاشته شد. در سال ۱۹۷۰ مستر المپیا چهره مشهور خود را پیدا کرد: آرنولد شوارتزنگر، بدنساز اتریشی‌الاصل و ستاره آینده فیلم‌های اکشن. شوارتزنگر شش سال متوالی، از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵، برنده مستر المپیا شد. سپس با بازگشت به این مسابقه در سال ۱۹۸۰ پس از چهار سال وقفه و برنده شدن مجدد، تماشاگران را شگفت‌زده کرد. رکورد هفت پیروزی او تا سال ۱۹۹۱ شکست‌ناپذیر باقی ماند تا اینکه لی هانی از کارولینای جنوبی هشتمین عنوان متوالی خود را به دست آورد. رونی کلمن از لوئیزیانا نیز بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ هشت عنوان مستر المپیا را به دست آورد و فیل هیث از سیاتل با ۷ پیروزی بین سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ با شوارتزنگر برابری کرد.
امروزه مسابقات سالانه مستر المپیا که Olympia Weekend نام دارد (مستر المپیا نامی عمومی است و به طور خاص به مسابقات پرورش اندام مردان سالم اطلاق می‌شود)، مسابقاتی را برای زنان بدنساز و بدنسازانی که از ویلچر استفاده می‌کنند نیز برگزار می‌کند و بیشترین مخاطبان را نسبت به هر رویداد بدنسازی دیگری دارد. برندگان مستر المپیا (پرورش اندام مردان) معمولاً ۴۰۰هزار دلار به خانه می‌برند که بزرگترین جایزه نقدی در بین تمام مسابقاتی است که در المپیا ویکند برگزار می‌شود. مجموع جایزه‌ها بیش از ۱میلیون دلار است که در چندین رویداد پخش شده است.
راهیابی به مسابقات مستر المپیا
IFBB شرکت‌کنندگان المپیا را از میان رقبای دارای بالاترین رتبه در مسابقات مختلف مقدماتی انتخاب می‌کند که در مجموع با نام فصل مقدماتی المپیا شناخته می‌شود. فصل مقدماتی هر المپیا به مدت یک سال ادامه دارد و چند ماه قبل از مسابقات به پایان می‌رسد. بر اساس قوانین به‌روزرسانی شده‌ای که IFBB در سال ۲۰۱۹ اعلام کرد، ورزشکاران برای واجد شرایط شدن در بیشتر بخش‌ها در المپیا، باید یکی از معیارهای زیر را داشته باشد:
- در المپیای قبلی در بین سه رتبه برتر قرار بگیرند
- در هر یک از مسابقات مقدماتی IFBB برنده شوند
- در بین سه نفر برتر در مجموع امتیازات در مسابقات مقدماتی قرار بگیرند
- لیگ حرفه ای IFBB همچنین این اختیار را دارد که دعوت‌نامه‌های ویژه‌ای را برای شرکت‌کنندگان دیگری ارسال کند.
نکاتی جهت تمرین برای مستر المپیا
اگر از علاقه‌مندان به تناسب اندام هستید که تمرین می‌کنید و آرزوی رسیدن به مسابقات مستر المپیا را دارید، چند نکته ساده را باید در نظر بگیرید و دنبال کنید.
ابتدا آموزش ببینید تا یک بدنساز شوید
هر شرکت‌کننده‌ای که وارد مسابقات مستر المپیا می‌شود، باید مجموعه‌ای از تمرینات سخت را همراه با رژیم غذایی و یک برنامه سفارشی در طول روز پشت سر بگذارد. بنابراین بیشتر شرکت‌کنندگانی که در چنین مسابقاتی شرکت می‌کنند بدنساز هستند و حاضرند برای مسابقات مستر المپیا به هر تمرینی تن دهند. برای تبدیل شدن به یک بدنساز، بدن شما باید تمرینات شدیدی را پشت سر بگذارد که به عنوان یک آمادگی اولیه برای این مسابقه عمل می‌کند.
مربی مناسب را پیدا کنید
مربی شما راهنمای شما و بزرگترین پشتیبان شما در برنامه بدنسازی و آماده شدن برای مسابقه خواهد بود. مطمئن شوید که مربی‌ای پیدا کنید که حرفه‌ای باشد و افراد را با تمام تلاش خود آموزش دهد، نه اینکه فقط برای کسب درآمد مربیگری کند!
استروئیدها و داروها را فراموش نکنید
احتمالاً برنده مستر المپیایی وجود نداشته که داروهای تقویتی را مصرف نکرده باشد. اگر برای تبدیل شدن به یک بدنساز حرفه‌ای جدی هستید، پس باید بفهمید که چه چیزی مستلزم آن است. قطعاً می‌توانید روش‌های طبیعی عضله‌سازی را انتخاب کنید اما متأسفانه نمی‌توان بدون دارو و مکمل به کات‌ها و ظاهری که برای یک شرکت‌کننده‌ی مستر المپیا انتظار می‌رود، دست یافت.
بنابراین، اگر به طور جدی برای برنده شدن در مسابقات مستر المپیا برنامه‌ریزی می‌کنید، باید استروئیدها، انسولین، هورمون رشد، کلنبوترول و بسیاری از داروهای دیگر را مصرف کنید.
البته، مطمئن شوید که انواع مکمل ورزشی مانند مکمل افزایش وزن، مکمل انرژی زا، پروتئین وی و مکمل کراتین را تحت نظر متخصص و نظارت پزشکی مصرف کنید. این داروها و استروئیدها منجر به عوارض جانبی نیز می‌شوند که می‌تواند خطرناک یاشد. از این رو، مشاوره با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی بسیار مهم است.
کارت حرفه‌ای دریافت کنید
یک کارت حرفه‌ای برای رقابت برای مستر المپیا لازم است و برای دریافت کارت حرفه‌ای باید در یک رقابت آماتوری معتبر برنده شوید. برای رسیدن به همین هدف، باید بسیار متمرکز باشید، به مربی خود اعتماد کنید، داروها را تحت راهنمایی مصرف کنید، تغذیه مناسب را دنبال کنید و توانایی تمرین در تمام ۷ روز هفته را داشته باشید. فقط چند مسابقه آماتور وجود دارد که می‌توانید در حالی که در اوج آمادگی فیزیکی هستید در آن‌ها شرکت کنید و قطعاً نمی‌توانید هر آخر هفته یکی را انجام دهید!
گرفتن کارت حرفه‌ای به این معنی است که می‌توانید در مسابقات لیگ حرفه ای IFBB شرکت کنید که لیگ معتبری است. وقتی وارد مسابقه شدید، باید همه چیز را رها کنید و فقط روی تمرین برای مسابقه تمرکز کنید. در حالی که ژنتیک نقش مهمی در موفقیت شما دارد، سخت‌تر از دیگران کار کردن نیز راهی برای پیشرفت است.
دسته‌های مختلف مسابقات مستر المپیا
مستر المپیا دسته‌های مختلفی دارد و معیار قضاوت داوران بر اساس دسته‌بندی متغیر است. فهرستی که در ادامه می‌خوانید تعدادی از این دسته‌ها یا بخش‌هایی است که شرکت‌کنندگان مستر المپیا (بخش مردان سالم المپیا ویکند) تحت آن رقابت می‌کنند.
۱. فیزیک مردان
بخش فیزیک مردان در سال ۲۰۱۳ ایجاد شد و یکی از محبوب‌ترین بخش‌ها است اما در این دسته، معیار قضاوت، عضلات حجیم و بزرگ نیست. با وجود این، انجام این کار آسان نیست زیرا باید از نظر عضلانی بسیار خوش‌اندام باشید و تناسب اندام عالی داشته باشید. شرکت‌کنندگانی که این عنوان را در سه سال گذشته کسب کردند ارین بنکس (۲۰۲۲) و برانسون هدریکسون (۲۰۲۱ و ۲۰۲۰) هستند.
۲. پرورش اندام آزاد مردان
این دسته شامل بزرگترین و ورزیده‌ترین ورزشکاران است که در آن اندازه واقعاً اهمیت دارد. مهم نیست قد شما چقدر است زیرا در این دسته وزن ورزشکار سنجیده می‌شود. در بخش پرورش اندام آزاد، کل پاها و باسن دیده می‌شود تا داوران آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنند. برخی از برندگان این بخش ممدوح السی بای (۲۰۲۱ و ۲۰۲۰) و براندون کوری (۲۰۱۹) بودند.
۳. فیزیک کلاسیک مردان
فیزیک کلاسیک حد وسط بین دسته پرورش اندام آزاد و فیزیک مردان است. عضلات شرکت‌کنندگان در این دسته به بزرگی بخش بدنسازی نیست اما به طور قابل توجهی بزرگتر از بخش فیزیک مردان است. بدیهی است که این دسته شامل مردانی می‌شود که با نشان دادن عضلات، ژست می‌گیرند. کریس بامستد برنده ثابت این دسته در سال‌های ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بود.
۴. المپیا ۲۱۲ مردان
در این دسته همان‌طور که از نام آن پیداست، ورزشکاران باید تا ۲۱۲ پوند (یعنی تقریباً ۹۶ کیلوگرم) وزن داشته باشند. در طول مسابقه، از آن‌ها انتظار می‌رود که هفت فیگور اساسی بدنسازی را انجام دهند. سپس بر اساس توده عضلانی و شرایط بدنیشان داوری می‌شوند.
قهرمان مستر المپیا
قهرمان مستر المپیا عنوانی است که به برنده مسابقه پرورش اندام حرفه‌ای مردان در دسته آزاد در Olympia Weekend اعطا می‌شود. تمام قهرمانان رقابت‌های مستر المپیا از آغاز تاکنون در جدول زیر قابل مشاهده است:
| سال برگزاری | قهرمان | کشور |
| ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ | Larry Scott | امریکا |
| ۱۹۶۷ تا ۱۹۶۹ | Sergio Oliva | کوبا |
| ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۵ | Arnold Schwarzenegger | اتریش |
| ۱۹۷۶ | Franco Columbu | ایتالیا |
| ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ | Frank Zane | امریکا |
| ۱۹۸۰ | Arnold Schwarzenegger | اتریش |
| ۱۹۸۱ | Franco Columbu | ایتالیا |
| ۱۹۸۲ | Chris Dickerson | امریکا |
| ۱۹۸۳ | Samir Bannout | لبنان |
| ۱۹۸۴ تا ۱۹۹۱ | Lee Haney | امریکا |
| ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ | Dorian Yates | بریتانیا |
| ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ | Ronnie Coleman | امریکا |
| ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ | Jay Cutler | امریکا |
| ۲۰۰۸ | Dexter Jackson | امریکا |
| ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ | Jay Cutler | امریکا |
| ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ | Phil Heath | امریکا |
| ۲۰۱۸ | Shawn Rhoden | جامائیکا |
| ۲۰۱۹ | Brandon Curry | امریکا |
| ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ | Mamdouh Elssbiay | مصر |
| ۲۰۲۲ | Hadi Choopan | ایران |
| ۲۰۲۳ | Derek Lunsford | امریکا |
تاریخ و برگزاری مستر المپیا ۲۰۲۴
امسال مستر المپیا شصتمین سالگرد خود را جشن می‌گیرد. مسابقات کلی المپیا ویکند از تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۴ (۱۶ مهر ۱۴۰۳) با معارفه شرکت‌کنندگان آماتور شروع می‌شود و تا ۱۳ اکتبر ۲۰۲۴ (۲۲ مهر ۱۴۰۳) با معارفه قهرمانان به پایان می‌رسد.
مرحله مقدماتی مستر المپیا در ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴ (۲۰ مهر ۱۴۰۳) و فینال آن نیز در روز بعد یعنی ۱۲ اکتبر ۲۰۲۴ (۲۱ مهر ۱۴۰۳) برگزار خواهد شد.
شرکت‌کنندگان راه یافته به مستر المپیا ۲۰۲۴
در بین شرکت‌کنندگان مستر المپیای امسال، هادی چوپان و بهروز تابانی از ایران هستند. ناگفته نماند که ایرانی‌ها در دسته‌های دیگر نیز حضور دارند. (به عنوان نمونه وحید بادپی در دسته فیزیک کلاسیک)
ورزشکارانی که واجد شرایط شرکت در مستر المپیا ۲۰۲۴ شده‌اند، به شرح زیر هستند:
- Derek Lunsford (ایالات متحده امریکا)
- Hadi Choopan (ایران)
- Samson Dauda (بریتانیا)
- Theo Leguerrier (فرانسه)
- Rafael Brandao (برزیل)
- Martin Fitzwater (ایالات متحده امریکا)
- Nicholas Walker (ایالات متحده امریکا)
- Tonio Burton (ایالات متحده امریکا)
- Akim Williams (ایالات متحده امریکا)
- Brandon Curry (ایالات متحده امریکا)
- William Bonac (هلند)
- Behrooz Tabani (ایران)
- Nathan De Asha (بریتانیا)
- John Jewett (ایالات متحده امریکا)
- Mohamed Foda (مصر)
- Jonathan Delarosa (ایالات متحده امریکا)
- Chinedu Andrew Obiekea (امارات متحده عربی)
جوایز مستر المپیا چیست؟
به برندگان مستر المپیا تندیس یادبودی به نام جام ساندو اهدا می‌شود که ارزش معنوی زیادی دارد. این نام از پدر بدنسازی مدرن، یوگن ساندو گرفته شده است. ساندو، مدت‌ها قبل از دوران جو وایدر و آرنولد شوارتزنگر، که پرورش اندام را رواج دادند، بسیار مشهور بود.
اما به جز این تندیس، طبق سنت این مسابقات، برای برندگان جوایز نقدی نیز در نظر گرفته شده است. بیش از ۲۰ فینالیست در مسابقات مستر المپیا ۲۰۲۴ با نمایندگان کشورهای مختلف شرکت می‌کنند. جایزه نقدی برنده مستر المپیا یکی از بالاترین‌ها در جهان بدنسازی به شمار می‌رود. در مقایسه با سایر مسابقات بزرگ بدنسازی، مانند آرنولد کلاسیک و المپیا آماتور، مقدار پول برای برنده بیشتر است. بااینحال، در این مسابقات جوایز دیگری مانند اتومبیل و جوایز مالی نیز ارائه می‌دهند.
گفته می‌شود که جایزه نقدی برنده مستر المپیا ۲۰۲۴، ۶۷۵۰۰۰ دلار است که آن را به یکی از پردرآمدترین رویدادهای دنیای بدنسازی تبدیل می‌کند. علاوه بر این، حمایت‌های مالی و تبلیغاتی نیز می‌تواند درآمد زیادی برای رقبا در تبلیغ برندها و محصولات ایجاد کند. به قهرمان مستر المپیا ۴۰۰هزار دلار داده می‌شود. ۲۷۵هزار دلار نیز بین نفرات دوم تا پنجم به نسبت توزیع می‌شود. یعنی در مجموع ۶۷۵هزار دلار به نفرات اول تا پنجم این مسابقات اهدا خواهد شد. در دسته‌های دیگر نیز این جوایز به این ترتیب است:
- مستر المپیا: ۶۷۵۰۰۰ دلار
- المپیا ۲۱۲: ۶۵۰۰۰ دلار
- میس المپیا: ۶۰۰۰۰ دلار
- فیتنس المپیا: ۶۰۰۰۰ دلار
- فیگور المپیا: ۶۰۰۰۰ دلار
- بیکینی المپیا: ۴۰۰۰۰ دلار
- مسابقه فیزیک مردان: ۲۰۰۰۰ دلار
- فیزیک نمایشی زنان: ۲۰۰۰۰ دلار
در دهه ۱۹۶۰ جایزه قهرمان ۱۰۰۰ دلار بود. لری اسکات اولین کسی بود که جام را بالای سر برد و دو بار متوالی این کار را انجام داد. در سال ۱۹۹۰ نیز این مبلغ از ۵۵۰۰۰ دلار آن موقع به ۱۰۰هزار دلار رسید. تا سال ۲۰۰۹ این مبلغ دوباره دو برابر شد و در دوران سلطنت فیل هلث در این مسابقات، این جایزه به ۲۵۰هزار، ۲۷۵هزار و در آخر به ۴۰۰هزار دلار افزایش یافت.
۱۰ حقیقت جالب درباره مستر المپیا
- لاس وگاس، از سال ۱۹۹۹ میزبان مسابقات مستر المپیا بوده اما اولین مسابقه در سال ۱۹۶۵ در آکادمی موسیقی بروکلین نیویورک برگزار شد.
- لری اسکات در سال ۱۹۶۵ اولین برنده این مسابقات بود. جو ویدر فقید، بنیانگذار مستر المپیا، شخصا به اسکات تاج جواهرنشانی را اعطا کرد.
- نام مسابقه مستر المپیا از شرکت آبجوسازی المپیا مستقر در واشنگتن الهام گرفته شده است که در سال ۱۸۹۶ توسط لئوپولد اشمیت تاسیس شد.
- دکستر جکسون با ۱۶ بازی رکورددار بیشترین حضور در المپیا است. رونی کلمن با ۱۵ بازی در رتبه دوم قرار دارد.
- جوان‌ترین ورزشکار المپیا هارولد پول بود که در سال ۱۹۶۵ تنها ۲۱ سال و ۹ ماه داشت. مسن‌ترین نیز آلبرت بیکلز ۵۳ سال و ۲ ماه داشت که در سال ۱۹۹۱ روی صحنه رفت.
- در سال‌های ۱۹۶۸ و ۱۹۷۱ در مستر المپیا تنها یک شرکت‌کننده به‌ترتیب سرجیو اولیوا و آرنولد شوارتزنگر حضور داشتند!
- پاریس میزبان این رویداد در سال ۱۹۷۱ بود، این اولین باری بود که این مسابقات در نیویورک برگزار نشد.
- پیروزی شوارتزنگر در سال ۱۹۷۰ او را به جوان‌ترین برنده تاریخ تبدیل کرد (۲۳ سال و ۲ ماه). کریس دیکرسون با کسب افتخارات برتر در سال ۱۹۸۲، مسن‌ترین (۴۳ سال و ۱ ماه) شد.
- بیشترین بردهای مستر المپیا توسط رونی کلمن (۱۹۹۸-۲۰۰۵) و لی هانی (۱۹۸۴-۱۹۹۱) صورت گرفت که هر کدام هشت جام ساندو دارند.
- در واقع تنها ۱۸ بدنساز در طول تاریخ ۵۱ ساله مستر المپیا قهرمان شده‌اند.
جدول نتایج مستر المپیا ۲۰۲۴
نتایج مستر المپیا ۲۰۲۴ پس از اعلام برندگان، در این قسمت اعلام خواهد شد.
کلام آخر
فینال مستر المپیا ۲۰۲۴ در تاریخ ۲۱ مهر ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد و چشم همه‌ی علاقه‌مندان به پرورش اندام و حتی همه‌ی دوست‌داران ورزش به لاس وگاس امریکا دوخته خواهد شد. البته این نکته را باید خاطرنشان کنیم که پرورش اندام می‌تواند یک ورزش بی‌خطر باشد اما به دلیل انجام برخی تمرینات و مصرف برخی مکمل‌ها گاهی اوقات خطرناک می‌شود. بسیاری از این شرکت‌کنندگان به مکمل‌ها و استروئیدهای غیراستاندارد اعتماد می‌کنند و با عوارض جانبی خطرناک آن قمار می‌کنند. آن‌ها تلاش می‌کنند بدنی مطابق با استانداردهای رقبای خود داشته باشند اما نباید در این راه حفظ سلامت خود را فراموش کنید. یک جایزه ارزش به خطر افتادن سلامتی شما را ندارد!
منابع: britannica , muscleandfitness , muscleandfitness