حالا دیگر چند وقتی می‌شود که تماشای محتوای تصویری از فیلم تا سریال دیگر فقط محدود به تلویزیون و سینما نیست و پدیده‌ای به نام پلتفرم پخش آنلاین به وجود آمده است. نوار ویدیویی، سی‌دی، دی‌وی‌دی و سایر مدیوم‌های پخش محتوای تصویری همه آمدند و رفتند و جهان به سمت مجازی شدن پیش رفت. هرچه تکنولوژی و اینترنت وسیع‌تر و پیشرفته‌تر شد، ابزارهای پخش و دریافت اطلاعات و محتوا ماهیت فیزیکی خود را از دست داد. همه چیز نهایتاً به و در یک چیز قابل لمس محدود و خلاصه شد، هر چیزی با یک صفحه نمایش. تلویزیون، کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت و از همه مهم‌تر گوشی هوشمند. اصلاً بسیاری از این ابزارهای فیزیکی با ورود گوشی‌های هوشمند به زندگی ما حذف و به حاشیه رانده شده‌اند. اگر کسی با ویدیو پروجکشن محتوای تصویری را بر دیوار خانه‌اش یا یک پرده سفید تماشا می‌کند، انتخاب شخصی کسی است که به وینتج علاقه‌مند است. اکثریت غالب همه‌چیز را از دریچه کوچک همین گوشی‌های هوشمند دریافت می‌کنند. نهایتاً فیلم‌هایشان را روی صفحه تلویزیون ببینند.
باید پذیرفت و اعتراف کرد که اینترنت و گوشی‌های هوشمند و هر آنچه با خود آورده‌اند، مثل اپلیکیشن یک پلتفرم پخش آنلاین تأثیرات مثبتی هم بر زندگی‌های ما داشته‌اند. همین که احتمالاً تا ابد تکلیف ما را در برابر ابزار دریافت و پخش آنلاین محتوای تصویری (مزایای دیگرشان بماند) با همکاری خواهرانه اینترنت مشخص کردند، غنیمت است. دیگر لازم نیست هی برویم و از بازار دستگاهی تازه برای پخش فیلم و تمام تعلقاتش را بخریم. یک روز دستگاه ویدیو، یک روز، وی‌سی‌دی، یک روز دی‌وی‌دی. گوشی‌هایمان را عوض می‌کنیم، نهایتاً تلویزیونمان را. کافی است اکانت یک یا چند پلتفرم پخش آنلاین را داشته باشیم تا در دریایی از محتوا غرق شویم، چیزی شبیه به نسخه مجازی ویدیو کلوپ یا فروشگاه کرایه و فروش سریال، فیلم سینمایی، بازی و ….
اما تفاوت عمده‌ای که ویدیو کلوپ با سرویس استریمینگ یا پلتفرم پخش آنلاینی مثل نتفلیکس و همتایانش دارد، این است که آن فروشگاه‌ها صرفاً نقش عرضه‌کننده را بازی می‌کردند. پلتفرم‌های پخش آنلاین شبکه‌اند؛ خودشان هم محتوا تولید می‌کنند. آنچه پلتفرم‌های پخش آنلاین و این شکل تولید و ارائه محتوای تصویری را (یعنی فیلم، سریال و هر برنامه دیگری که در گذشته هر یک مدیوم و بستر عینی و ذهنی خاص خودش را داشت، اما امروز همه در کنار هم یک‌جا قرار می‌گیرند) به خطری برای مثلاً مدیومی مثل سینما و به طور کلی فرهنگ و هنر تبدیل می‌کند، همین همچون اقیانوس بی‌کران بودنش است. ویدیو کلوپ‌ها در گذشته مثلاً در همین ایران خودمان تصور کنید در قالب یک مجله فهرستی از فیلم‌های موجودشان داشتند. می‌توانستی به فهرست رجوع کنی و فیلم موردنظرت را بر هر اساسی که مد نظر خودت بود، انتخاب و کرایه کنی.
در پلتفرم‌های پخش آنلاین، هر کدام هم طراحی سایت و برنامه خاص خود را دارند، کاربر با مجموعه‌ای بسیار و گسترده و طبعاً عمدتاً ناشناس از محتوا، فیلم سریال، برنامه، مواجه می‌شوی و در انتخاب دچار مشکل. تر و خشک هم با هم می‌سوزد. چون مشخص نیست محتواها بر چه اساسی در کنار هم و معرض دید کاربران قرار می‌گیرند. اگر به دنبال فیلم یا سریال خاصی نباشی، عمدتاً در این پلتفرم‌ها رفتار تصادفی داری. یک چیزی را انتخاب کنم که فقط چیزی تماشا کرده باشم. یا باید حوصله کنی روی تک‌تک آیتم‌ها کلیک کنی، داخل شوی، اطلاعات و امتیازات فیلم را مطالعه کنی و بعد از ساعت‌ها وقت صرف کردن میان آنچه بررسی کرده‌ای، بهترین را انتخاب کنی. طبیعی است که بعد از یک مدت خسته شوی یا زمانی به انتخابت برسی که دیگر وقت خوابت فرا رسیده باشد. انتخاب تصادفی بودن از سویی می‌تواند دردسرساز باشد؛ مثلاً سلیقه مخاطب را به بیراهه ببرد.
- خطر پلتفرم‌های پخش آنلاین برای سینما؛ آینده هالیوود در خطر است
پلتفرم‌های پخش آنلاین خطرات جدی دیگری را هم به همراه داشته‌اند. در واقع، به‌خصوص از همه‌گیری کووید-۱۹ به یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های جامعه سینماگران تبدیل شده‌اند. تلویزیون با شبکه‌هایش همچنان کارکرد خود را دارد و هنوز بخش زیادی از جمعیت دنیا مخاطبان جدی تلویزیون هستند؛ هنوز نسل هزاره جوان‌اند و هنوز نسل پدران و مادرانشان زنده‌اند. پلتفرم‌های پخش آنلاین بیشترین ضربه را مشخصاً به سینما وارد کرده‌اند. چرا که راحتی نشستن روی مبل و تماشای یک فیلم در خلوت خانه یا هر گوشه دیگری که قابلیت وصل به اینترنت داشته باشد، رقیب قدرتمندی برای یک سالن سینمایی است که هر بار باید برای رسیدن به و بازگشت از آن مسافتی را طی کنی، احتمالاً از قبل بلیتش را تهیه کنی، [هر بار] پولی در ازایش پرداخت کنی و وقت، امنیت و آسایشت را مختل بکنی. بله، این درباره مخاطبان جدی و عاشقان سینما صدق نمی‌کند و صنعت سینما هم به همین راحتی زمین را ترک نمی‌کند. نباید هم بکند و برای این کار، باید به دنبال راه‌حل و راهکار باشد که تلاش‌هایی می‌کند.
جدا بودن بستر و ابزار پخش محتواهای تصویری (یعنی تلویزیون که کارش پخش سریال و برنامه بود و سینما که کارش پخش فیلم سینمایی بود) باعث می‌شد با چارچوبی که داشت -مثلاً محدوده زمانی و همین‌طور مشخص بودن محتوا، فلان سریال در فلان تاریخ از تلویزیون پخش می‌شود- تکلیف تولیدکننده و مصرف‌کننده محتوا مشخص باشد. هر کس کار خودش را می‌کرد و مشکلی هم به وجود نمی‌آمد. بله، محدودیت داشت، همه کس و هر ایده‌ای نمی‌توانست کارش را ارائه کند. اما همان یک نظمی را به وجود می‌آورد که از آشفتگی جلوگیری می‌کرد و سازمان‌یافته بود. امروز به خاطر وجود پلتفرم پخش آنلاین معضل «چه تماشا کنم» وجود دارد، یکی از پرتکرارترین پرسش‌های قرن بیست‌ویکم. مشخصاً برای کسی که دغدغه تماشای محتوا دارد. امروز این دسته برای تماشای محتوای موردعلاقه‌شان ساعت‌ها سایت‌هایی مثل نتفلیکس، آمازون پرایم (Amazon Prime)، دیزنی پلاس (Disney+) و سایر پلتفرم‌های پخش آنلاین را بالا و پایین کنند و جوای برای سؤال «چی تماشا کنم» پیدا نمی‌کنند.
اگر هم به نتیجه‌ای برسند ممکن است یکی بگوید که فیلم انتخابی را دیده یا بگوید که برایش مهم نیست، و دوباره همان آش و همان کاسه. یک یا حتی چند ساعت دیگر صرف پیدا کردن یک فیلم برای تماشا می‌شود. اما گویا این همان چیزی است که مخاطبان سینما و محتوای تصویری سرگرم‌کننده آرزویش را داشتند، همین سرویس‌های استریم فیلم و سریال که دیگر از شرّ دستگاه دی‌وی‌دی خلاص شوند. غافل از تمام مشکلاتی که با خود به همراه آوردند. مثل هزینه ماهانه‌ای که باید هر ماه پرداخت شود و روزبه‌روز هم گران‌تر می‌شود یا محتوایی که هیچ ضمانتی برای باقی ماندنش در پلتفرم پخش آنلاین وجود ندارد، و مدت زمان پخش‌اش محدود است. یک وقت هست و یک وقت جایی در بستر ابری محو می‌شود. با این حال، این شرایطی است که دیگر راه فراری هم از آن نیست. بله، سینما و شبکه‌های تلویزیونی هم پابرجا هستند اما برای دسترسی دائمی به محتوای تصویری دیگر نیاز به ثبت‌نام در این پلتفرم‌ها هست.
جهان معاصر است دیگر. معلوم نیست به این سمت سوق داده می‌شود یا خودت انتخاب می‌کنی که ساده هم نیست. با وجود تنوع پلتفرم‌های پخش آنلاین یا همان سرویس‌های استریمینگ انتخاب بهترین پلتفرم کمی دشوار است. بعضی‌ها روی اسم نتفلیکس قسم می‌خورند، صرفاً به این خاطر که از همه معروف‌تر است. عده‌ای دیگر آمازون پرایم را ترجیح می‌دهند. عده اندکی هم اصلاً به‌کل سراغ سرویس‌های جریان اصلی نمی‌روند، و پلتفرم‌های هنری‌ای مثل موبی (MUBI) یا پلتفرم عاشقان ژانر وحشت شادر (Shudder) را انتخاب می‌کنند. نتیجه می‌گیریم که راه‌های مختلفی برای انتخاب بهترین پلتفرم پخش آنلاین بر اساس یک سری نیازها و خواسته‌های خاص وجود دارد. باید دید هر پلتفرم برای کدام مدیوم و چه نوع محتوایی مناسب‌تر است.
- نتفلیکس؛ پلتفرم سرگرم‌کننده یا زندان ترسناک مخاطبان؟
بهترین سرویس پخش آنلاین برای فیلم‌های سینمایی کدام است؟
سینما به عنوان یک قالب کاملاً ذهنی و خیالی سرگرمی تیپ‌های مختلفی از مردم را به خود جذب می‌کند و هر تیپ سلیقه خاص خودش را دارد. بنابراین، هر کس باید بر اساس سلیقه خودش پلتفرم پخش آنلاین مناسب را پیدا کند. مثلاً اگر کسی طرفدار فیلم‌های ابرقهرمانی باشد، دیزنی پلاس برایش پلتفرم مناسبی خواهد بود. چون یک خروار فیلم از جهان سینمایی مارول برای عرضه دارد. اما اگر می‌خواهید به فیلم‌های بیشتری از ژانرهای متنوع‌تری دسترسی داشته باشید، طبیعتاً نتفلیکس گزینه بهتری خواهد بود. اما اگر مخاطبان به دنبال محتواهایی کمی عمیق‌تر باشند، دو پلتفرم پخش آنلاینی که محتواهای عمیق‌تر و باکیفیت‌تری برای ارائه دارند، موبی و بی‌اف‌آی پلیر (BFI Player) گزینه‌های مناسبی برایشان خواهد بود. موبی با محتوای مشابه اما در قالبی کمی متفات فیلم‌های بین‌المللی و هنری را پخش می‌کند؛ فیلم‌هایی که مخاطبان سینما از کشفشان خوشحال خواهند شد، در حالی که از وجودشان هیچ خبر نداشتند.
از سویی کیفیت بی‌اف‌آی پلیر هم واقعاً تحسین‌برانگیز است. به مخاطبانش فرصت پرسه زدن در سینمای کلاسیک را می‌دهد و همین‌طور بسیاری از کارهای خوب بریتانیایی مدرن. در یک سوی دیگر طیف، پلتفرم پخش آنلاینی مثل ناو تی‌وی ( NOW TV) هم هست که وقتی صحبت از اکران‌های سینمایی به میان بیاید، بر دو پلتفرم دیگر ارجحیت پیدا می‌کند. این سرویس استریمینگ جدیدترین فیلم‌های اکران (البته نه لزوماً بهترین‌ها) را پخش می‌کند؛ فیلم‌هایی که ظاهراً تازه به اکران سینماها رسیده‌اند. این برای مخاطبانی که می‌خواهند با سینمای جریان اصلی همراه و همگان باشند، بسیار خوب است. اما از سویی دیگر، گزینه کشف جواهرات پنهانی را هم که هیچ‌یک از دوستان و اعضای خانواده‌تان تماشا نمی‌کنند، از آن‌ها می‌گیرد.
در سوی کاملاً متفاوت طیف هم سرویس‌های پخش آنلاینی همچون پارامونت پلاس (Paramount+) و اپل تی‌وی پلاس (Apple TV+) هستند که هیچ به درد سینمادوستان نمی‌خورند. از آنجا که در واقع هیچ محتوایی ندارند، اگر سینمادوستی به سراغشان بروند فقط پول و وقتش را هدر داده ست. اما پلتفرمی مثل آمازون پرایم مجموعه‌ای از فیلم‌های خوبی را که به دلایلی در سایه مانده‌اند، در اختیار دارد، که اگر کسی بتواند با آن طراحی سایت افتضاحش از میانش چیزی پیدا کند، هنر کرده است. بنابراین نتیجه می‌گیریم که بهترین پلتفرم پخش آنلاین برای فیلم‌های سینمایی بر اساس قیمت اکانت، نتفلیکس است، به خاطر طیف و تنوع محتوایش. ناو تی‌وی بهترین گزینه سرویس پخش آنلاین به لحاظ محتواست؛ چون فیلم‌های جدید در حال اکران را پخش می‌کند. و بی‌اف‌آی پلیر هم در همین دسته قرار می‌گیرد، البته به خاطر مجموعه کلاسیک ارزنده‌ای که عرضه می‌کند.
- هالیوود چطور رقابت را به نتفلیکس باخت؟
بهترین سرویس استریمینگ برای سریال‌های تلویزیونی کدام است؟
همان‌طور که پیش از این اشاره شد، بهترین سرویس استریمینگ برای سریال کاملاً به سلیقه مخاطب بستگی دارد. با این حساب، نتفلیکس، اپل تی‌وی پلاس و ناو تی‌سی هر سه گزینه‌های مناسبی هستند. شاید عده‌ای بر این باور باشند که دیزنی پلاس و پارامونت پلاس در سایه مانده‌اند؛ اولی محصولات جریان اصلی را پخش می‌کند و دومی چند جواهر پنهان مثل سریال کمدی دارم خوب «نفرین» (The Curse) را به مخاطبان معرفی کرده است. اپل تی وی پلاس که ظاهراً به یکباره سر و کله‌اش از ناکجاآباد پیدا شد، به لحاظ محتوای تلویزیونی یکی از بهترین پلتفرم‌های پخش آنلاین است. بعضی از بهترین سریال‌های سال‌های اخیر متعلق به همین پلتفرم است. از جمله تریلر روانشناختی «جداسازی» (Severance)، کمدی درام «خواهران بد» (Bad Sisters)، درام جنگی «اربابان آسمان» (Masters of Air)، «برنامه صبحگاهی» (The Morning Show) و «اسب‌های آرام» (Slow Horses). «جداسازی» را حقیقتاً می‌توان همان بهترین سریال دهه فعلی دانست.
اما اگر اپل تی وی پلاس مورد پسند بعضی مخاطبان سختگیر سریال نباشد، ناو تی وی بدون شک گزینه خوبی خواهد بود. دست‌کم ارزش امتحان کردن را دارد. به‌خصو به این خاطر که تمام محتواهای شبکه خوب اچ‌بی‌او را می‌توان در آن پیدا کرد. پلتفرم اسکای بیشتر برنامه‌ها و سریال‌های اچ‌بی‌او را در بریتانیا پخش می‌کند؛ این به این معناست که سریال‌های خوب چند سال (دو دهه) اخیر مثل «وراثت» (Succession)، «بازی تاج و تخت» (Game of Thrones)، «شنود» (The Wire) و «سوپرانوز» (The Sopranos) همه در ناو تی‌وی در دسترس هستند. در واقع می‌توان گفت این تعداد محتوای خوبی که از ناو تی وی پخش می‌شود، اصلاً عادلانه نیست. و خب نتفلیکس را هم نمی‌شود فراموش کرد.
معروف‌ترین سرویس پخش آنلاین که آن‌قدر ساده و معمولی است که تقریباً به درد هیچ‌کس نمی‌خورد. اما وجودش هم ضربه‌ای به کسی نمی‌زند. در نهایت ناباوری، محصولات موفق خودش را هم دارد، مثل سریال «چیزهای عجیب» (Stranger Things)، «بازی مرکب» (Squid Game)، «تو» (You) که اگر اکانت نتفلیکس را نداشته باشی و نبینی‌شان، احساس شدید ترس از بقیه جا ماندن پیدا می‌کنی. سریال‌های قدیمی‌ای مثل «اداره» (The Office) و «دوستان» (Friends) را هم دارد که نیاز طنز مخاطب را برآورده می‌کنند. بنابراین، بهترین پلتفرم پخش آنلاین برای سریال بر اساس قیمت، ناو تی وی است که به خاطر سریال‌های قدیمی‌اش قابل توجه است. به لحاظ محتوایی هم همین پلتفرم خوب است، عمدتاً به لطف محتواهای قدیمی و جدید اچ‌بی‌او که از طریق این سرویس در دسترس است.
بهترین پلتفرم پخش آنلاین برای محتوای اورجینال کدام است؟
محتوای اورجینال باید معیار شما برای انتخاب یک سرویس استریمینگ باشد. بهترین پلتفرم‌های پخش آنلاین توانایی تولید محتوای باکیفیت را که تا مدت‌ها در ذهن مخاطب می‌مانند، دارند. مثلاً نتفلیکس فیلم‌های مثل «مایسترو» (Maestro) و «مرد ایرلندی» (The Irishman) هر دو از نامزدهای بهترین فیلم اسکار را تولید کرده است. اما تاج قلمرو محتوای اورجینال به سه سرویس اپل تی وی پلاس، ناو تی وی و موبی می‌رسد. پیش از این به کیفیت کار پلتفرم اپل تی وی پلاس در تولید سریال اشاره کردیم، اما تلاش‌ها و فعالیت‌های این پلتفرم نباید دست‌کم گرفته شود. جا دارد که بیشتر به آن‌ها پرداخته شود. همان‌طور که پیش از این گفته شد در حوزه سریال‌سازی، اپل تی وی پلاس خودش را با تولید سریال‌های اورجینالی مثل «جداسازی»، «خواهران بد»، «اربابان آسمان»، «اسب‌های آرام» و «تد لاسو» ثابت کرده است. اما به همین‌جا محدود نشده و در عرصه سینما هم تلاش‌های ارزنده و موفقی مثل «ناپلئون» (Napoleon)، «قاتلان ماه کامل» (Killers of the Flower Moon) و «کودا» (Coda) داشته است.
اما موبی که از نظر سریال‌سازی چیزی برای ارائه ندارد، در حوزه تولید فیلم سینمایی اورجینال موفق عمل کرده است. این پلتفرم پخش آنلاین با تولید و پخش بعضی از بهترین آثار سینمای معاصر مثل «اولین گاو» (First Cow) کلی ریچارت، «بدترین آدم دنیا» (The Worst Person in the World) یواخیم تری‌یر، «تصمیم جدایی» (Decision to Leave) پارک چان-ووک و «روزهای عالی» (Perfect Days) ویم وندرس را واقعاً نمونه است. آخرین پلتفرم پخش آنلاینی که در حوزه تولید محتوای اورجینال خوب کار می‌کند و باید به آن پرداخت، ناو تی وی است. ناو تی وی را هم پیش از این معرفی کرده‌ایم و گفتیم که به خاطر پخش تولیدات اچ‌بی‌او از سریال‌های کلاسیکی مثل «سوپرانوز» و «شنود» گرفته تا سریال‌های جدیدی مثل «وراثت» پلتفرم خوبی است. اما همه کارش به همین‌ها ختم نمی‌شود. اسکای سریال‌های اروجینال موفقی مثل «چرنوبیل» (Chernobyl) را هم در سال‌های اخیر عرضه کرده است. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که بهترین پلتفرم پخش آنلاین برای محتوای اورجینال بر اساس قیمت نتفلیکس است. البته در تولید محتوای اورجینال کمی ناپایدار است، اما به اندازه کافی خوب است، به‌خصوص به لحاظ قیمت. اپل تی وی پلاس وقتی صحبت از تولید سریال اورجینال باشد، بهترین گزینه است اما اگر پای تولید فیلم سینمایی اورجینال در میان باشد، موبی بهتر است.
کدام سرویس استریمینگ بهترین طراحی و قالب را دارد؟
یکی از بزرگ‌ترین مشکلات سرویس‌های پخش آنلاین طراحی وبسایت‌های آن‌هاست؛ یکی از عواملی که باعث سردرگمی و خستگی کاربران این پلتفرم‌ها می‌شود. هر یک از این پلتفرم‌ها را اگر مثل یک فروشگاه فیزیکی پخش و کرایه فیلم در نظر بگیریم، آن‌ها هم راهروهایی دارند. فقط راهروهای مجازی که جلو چشم نیستند و برای باخبر شدن از محتویاتش باید تک به تک به همه سرک کشید. طراحی و قالب سرویس‌های استریم روزبه‌روز بیشتر به یکی از مهم‌ترین موضوعات بحث مرتبط با این حوزه تبدیل شده است. جای تعجب ندارد که نتفلیکس از آنجا که قدیمی‌ترین است، بهترین قالب و طراحی وبسایت را دارد. بالا و پایین کردن بخش‌های مختلف وبسایت نتفلیکس نسبتاً آسان است، حتی اگر هر از گاهی دسته‌بندی‌های عجیب و غریب به خودش اضافه کند. از زمانی که نتفلیکس این مدل فعلی‌اش را انتخاب کرده است، پلتفرم‌های اپل تی وی پلاس و دیزنی پلاس هم همین فرمول برنده را کپی کرده‌اند. جست‌وجو در هر دو سرویس بسیار آسان است و کمبود محتوای آن‌ها هم البته بی تأثیر نیست. با این حال، دسته‌بندی کاربردی دیزنی از فرنچایزهای اصلی خود در بالای صفحه وبسایتش، فضای خوبی را در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد که در آن می‌توانند خود را در دنیای مارول، پیکسار یا «جنگ ستارگان» (Star Wars( کاملاً غرق کنند.
اما وبسایت دو پلتفرم موبی و ناو تی وی به لحاظ یو آی (رابط کاربری) حرف زیادی برای گفتن ندارند و واقعاً ضعیف عمل کرده‌اند. محتوای هر دوشان همین‌طور بی‌اهمیت همه‌جای وبسایت پراکنده هستند و کاربر خودش باید بگردد تا چیزی پیدا کند. البته اینکه ناو تی وی بخش سریال و سینمایی‌اش را جدا کرده، خوب است، اما حرکت بین دو بخش روان نیست. موبی هم که آشکارا در طراحی وبسایت و رابط کاربری زیاد به خودش زحمت نداده است و نیاز است که بدهد. وبسایت این پلتفرم یک عالم زیرمجموعه دارد که خیلی سریع کاربر را خسته و سردرگم می‌کند. حیف است که این بخش را بدون اشاره به آمازون پرایم تمام کرد؛ سرویسی که بدون شک بدترین تجربه کاربری را برای مشترکانش رقم می‌زند. ورود به آمازون مثل قدم گذاشتن به اتاقی است که هزار بار قسم خورده‌اید آن را مرتب کنید. اینجا جای هیچ چیز مشخص نیست؛ بهترین لباس‌هایتان در سبد لباس‌های کثیف پنهان شده‌اند، و باید بیست دقیقه وقت صرف کنید تا کلیدهایی را که حتماً «جایی همین اطراف هستند» پیدا کنید.
منبع: faroutmagazine